زماني كه يك شخص مرتكب جرم مي‌شود به تبع ارتكاب آن جرم آثاري ايجاد مي‌شود. يكي از اين آثار مي‌تواند بر هم خوردن نظم عمومي باشد. همچنين ارتكاب يك جرم ممكن است سبب متضرر شدن شخص يا اشخاص معيني باشد كه در صورت تحقق چنين وضعيتي اين اشخاص مي‌توانند از شخصي كه مرتكب جرم شده است بخواهند تا ضر‌ر و زيان ايجاد شده را جبران كند. در اين مقاله به بررسي دقيق و جزئي دعوي ضرر و زيان مي‌پردازيم.

براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد.

براي كسب اطلاعات بيشتر بر روي لينك زير كليك كنيد :

ضرر و زيان ناشي از جرم

زيان ناشي از جرم

ضرر ناشي از جرم

دعوي خصوصي

دعوي خصوصي جبران خسارت تقسيم مي‌شود به دو شاخه عام و خاص. هزينه‌هايي كه در دعوي خصوصي خاص مطالبه مي‌شود مربوط است به ضرر و زيان وارده اما هزينه‌هايي كه در دعوي خصوصي عام مطالبه مي‌شود هزينه‌هايي بيش از هزينه‌هاي مربوط به ضر‌ر و زيان را شامل مي‌شود. به عنوان مثال بايد هزينه‌هاي مربوط به احضار شهود، اياب و ذهاب، استرداد اموال و اعاده وضع سابق نيز مطالبه شود. نكته فرعي ولي مهم اين قسمت تفاوت استرداد اموال با اعاده وضع سابق مي‌باشد. در شرح اين تفاوت بايد بيان كرد كه استرداد اموال بدون درخواست شاكي در هر حال صورت مي‌گيرد و اين در حالي است كه اعاده وضع سابق بايد توسط شاكي درخواست شود در غير اين صورت انجام نمي‌شود.

ضرر و زيان در معناي خاص

ضر‌ر و زيان در معناي خاص شامل سه نوع از ضر‌ر و زيان مي‌شود. نوع اول ضر‌ر و زيان مادي است كه مفهوم روشني دارد و نوع دوم و سوم ضرر و زيان معنوي و منافع ممكن الحصول مي‌باشد. منافع ممكن الحصول منافعي هستند كه با ارتكاب يك جرم از شخص سلب مي‌شوند. نكته‌اي كه بايد به آن توجه كرد اين است كه ضرر و ز‌يان معنوي و منافع ممكن الحصول شامل جرائم منصوص شرعي و ديه نمي‌شود. براي رفع ابهام از عبارت جرائم منصوص شرعي بايد بيان كرد كه اين گروه از جرائم جرائمي هستند كه موجبات آن‌ها و همچنين كم و كيفشان در شرع مشخص شده است.

مدعي خصوصي

در ابتداي امر بايد تفاوت بزه ديده و مدعي خصوصي و شاكي را مدنظر قرار دهيم.

بزه ديده فردي است كه از وقوع جرم ضرر و زيان مي‌بيند حال اگر اين شخص جبران ضرر و زيان وارده را مطالبه كند مدعي خصوصي و اگر تقاضاي تعقيب مرتكب را داشته باشد در مقام شاكي در نظر گرفته مي‌شود.

شخصي به عنوان مدعي خصوصي در نظر گرفته مي‌شود كه داراي شرايط موردنظر قانون باشد. يكي از اين شروط داشتن اهليت است. به عبارت ديگر شخصي كه تحت عنوان مدعي خصوصي جبران ضر‌ر و زيان وارد شده را مطالبه و درخواست مي‌كند مي‌بايست داراي اهليت باشد و در بررسي اهليت بايد اشاره كنيم كه اهليت بر دو نوع است اهليت تمتع كه با زنده متولد شدن به شخص تعلق مي‌گيرد و اهليت استيفا كه به معناي اهليت اجراي حق است.

پروسه رسيدگي به دعواي ضرر و زيان

نكاتي در خصوص دادگاه كيفري بايد مورد اشاره قرار بگيرد به عنوان مثال ضرر و زيان بايد شرايطي را داشته باشد كه بتوان آن را در دادگاه كيفري مطالبه كرد. مثلا ضرر و زياني كه از آن صحبت مي‌كنيم بايد تحققش توسط دادگاه محرز شده باشد يعني دادگاه به طور قطعي به اين نتيجه رسيده باشد كه ضر‌ر و زيان وارد شده مسلم است.

همچنين اين ضرر و زيان بايد معلول جرم ارتكابي باشد. يعني جرمي صورت گرفته باشد و معلول اين جرم ارتكابي ضرر و زياني باشد كه جبران آن مطالبه شده است و به نحوي باشد كه بتوان آن را مطالبه كرد.

نكته ديگري كه بايد مورد توجه قرار بگيرد اين است كه ضرر و ز‌يان مذكور بايد در خصوص شخص يا اشخاص معيني تحقق يافته باشد. تفاوتي ميان اشخاص حقيقي و حقوقي در اين بحث وجود ندارد و آسيب وارد شده بايد مربوط به حقوق مشروع اشخاص باشد. زيرا قانون از حقوق مشروع اشخاص حمايت مي‌كند و اگر ضرر و زياني به اين حقوق وارد شود احقاق حق را مورد نظر قرار مي‌دهد. در صورتي كه شرايط مذكور محقق شود يك شخص مي‌تواند دعوي ضر‌ر و زيان را در دادگاه صالح اقامه كند.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص دعوي ضر‌ر و ز‌يان، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون دعوي ضر‌ر و ز‌يان پاسخ دهند.

براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد يا مي توانيد مقالات مجله حقوقي وكيل دات كام را مطالعه نماييد.

منبع : ضرر و زيان ناشي از جرم

https://vakiel.com/magazine/2751/losses-due-to-crime/